Plan strategiczny na lata 2021-2024 dla Programu Ramowego Horyzont Europa

2021-03-30

Komisja Europejska przyjęła pierwszy plan strategiczny dla Horyzontu Europa, nowego programu UE w zakresie badań i innowacji o wartości 95,5 mld euro. Plan strategiczny jest nowością i wyznacza strategiczne kierunki ukierunkowania inwestycji w pierwszych czterech latach programu.

Gwarantuje on, że działania UE w zakresie badań i innowacji przyczyniają i przyczynią się do realizacji priorytetów UE, w tym neutralnej dla klimatu i zielonej Europy, Europy dostosowanej do ery cyfrowej oraz gospodarki, która służy ludziom.

Plan strategiczny określa cztery strategiczne kierunki inwestycji w badania i innowacje w ramach programu Horyzont Europa na następne cztery lata:

• Promowanie otwartej autonomii strategicznej poprzez kierowanie rozwojem kluczowych cyfrowych, wspomagających i powstających technologii, sektorów i łańcuchów wartości;
• Odtworzenie europejskich ekosystemów i różnorodności biologicznej oraz zrównoważone zarządzanie zasobami naturalnymi, w celu zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego oraz czystego i zdrowego środowiska 
• Uczynienie Europy pierwszą cyfrową, neutralną dla klimatu i zrównoważoną gospodarką o obiegu zamkniętym, poprzez transformację jej systemów mobilności, energii, konstrukcji i produkcji
• Tworzenie odporniejszego, bardziej integracyjnego i demokratycznego społeczeństwa europejskiego, przygotowanego i reagującego na zagrożenia i katastrofy, zajmującego się nierównościami i zapewniającego wysokiej jakości opiekę zdrowotną, a także umożliwiającego wszystkim obywatelom działanie w ekologicznej i cyfrowej transformacji .

Współpraca międzynarodowa leży u podstaw wszystkich czterech kierunków, ponieważ jest niezbędna do sprostania wielu globalnym wyzwaniom. Współpraca międzynarodowa umożliwia doskonałą naukę i zapewnia Europie dostęp do zasobów, know-how, łańcuchów wartości i rynków poza UE. UE zrównoważy otwartość z potrzebą ochrony swoich interesów w strategicznych obszarach i będzie działać zgodnie ze swoimi wysokimi standardami i zasadami. 

Każda z kluczowych orientacji strategicznych obejmuje trzy do czterech obszarów oddziaływania, które z kolei wiążą się z pewną liczbą oczekiwanych pododdziaływań. Stanowią one główny element, ponieważ opisują długoterminowe skutki, do których mają się przyczynić badania i innowacje. W sumie plan strategiczny określa 32 spodziewane skutki, które obejmują szeroki zakres aspiracji społecznych, ekonomicznych, ekologicznych i naukowych. Plan strategiczny określa, w jaki sposób sześć klastrów filaru II programu Horyzont Europa (Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa), przyczyni się do realizacji kluczowych kierunków strategicznych i odpowiednich oczekiwanych skutków. Każdy oczekiwany wpływ jest powiązany z co najmniej jednym Klastrem, aby zapewnić pełne pokrycie. Chociaż plan strategiczny koncentruje się na filarze II, obejmuje on również odpowiednie działania w pozostałych dwóch filarach oraz część „Poszerzanie uczestnictwa i wzmacnianie europejskiej przestrzeni badawczej”. Ma to zapewnić synergię we wszystkich komponentach programu Horyzont Europa.

Plan strategiczny określa również europejskie partnerstwa współfinansowane oraz misje UE, które mają być wspierane w ramach programu Horyzont Europa. Partnerstwa będą obejmowały krytyczne obszary, takie jak energia, transport, bioróżnorodność, zdrowie, żywność i obieg zamknięty – będą uzupełniać one dziesięć zinstytucjonalizowanych partnerstw europejskich zaproponowanych przez Komisję w lutym. Misje UE zajmą się globalnymi wyzwaniami, które wpływają na nasze codzienne życie, wyznaczając ambitne i inspirujące, ale możliwe do osiągnięcia cele, takie jak walka z rakiem, przystosowanie się do zmiany klimatu, ochrona naszych oceanów, uczynienie miast bardziej ekologicznymi oraz zapewnienie zdrowia gleby i żywności. Korzystając z szerokiego wachlarza instrumentów z różnych dyscyplin i obszarów polityki, misje UE będą zajmować się złożonymi problemami poprzez projekty badawcze, środki polityczne, a nawet inicjatywy ustawodawcze.

Kierunki planu dotyczą również szeregu kwestii horyzontalnych, takich jak gender. Włączenie wymiaru gender będzie domyślnie wymagane w treściach dotyczących badań naukowych i innowacji w całym programie, chyba że zostanie sprecyzowane, że kwestia gender może nie mieć znaczenia dla danego tematu.

Priorytety określone w planie strategicznym programu Horyzont Europa zostaną wdrożone w ramach programu prac Horyzont Europa.

Plan strategiczny przygotowywali wspólnie: Parlament Europejski, państwa członkowskie, zainteresowane strony i ogół społeczeństwa. Na różnych etapach procesu planowania strategicznego wpłynęło ponad 8000 uwag. 

Link do pełnego tekstu planu strategicznego

Link do skróconej wersji planu strategicznego.