OBOWIĄZKOWY KOMPONENT BADAWCZO-ROZWOJOWY W PROJEKTACH UNIJNYCH – CO TO OZNACZA DLA FIRM?
2023-01-31 Bartłomiej Walczak
Luty 2023 r. to miesiąc, w którym po długim okresie oczekiwań, zostaną ogłoszone pierwsze konkursy w ramach obecnej perspektywy finansowej 2021-2027. Program Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG), którego budżet wynosi 7,9 mld euro jest największym krajowym programem wspierania innowacyjności w Unii Europejskiej.
Podobnie jak poprzedni program operacyjny (POIR) podstawowym pojęciem/zagadnieniem/wyzwaniem z którym zmierzą się przedsiębiorcy to prace badawczo-rozwojowe (B+R). Wielkopolscy przedsiębiorcy, podobnie jak ich ogólnopolscy konkurenci są coraz bardziej świadomi istotności tego obszaru aktywności biznesowej.
Szczególnie istotny dla finansowania innowacji jest Priorytet I FENG „Wsparcie dla przedsiębiorców”.
Zgodnie z zapisami programu (…) Jedyny zakres wsparcia w ramach tego Priorytetu stanowią moduły umożliwiające realizację kompleksowych projektów. Wnioskodawca wybiera z katalogu te moduły (prace B+R, wdrożenie innowacji, rozwoju infrastruktury B+R, internacjonalizacja, rozwoju kompetencji pracowników i osób zarządzających przedsiębiorstwem, cyfryzacja przedsiębiorstw, „zazieleniania” przedsiębiorstw), które wynikają z jego potrzeb.
Firmy, rozważając możliwość pozyskania finansowania ze środków pomocowych UE muszą w pierwszej kolejności spełnić obligatoryjny warunek związany z koniecznością uwzględnienia w projekcie prac B+R lub wdrożenie innowacji (w przypadku dużych firm moduł B+R jest zawsze obligatoryjny). Pozostałe moduły są fakultatywne. Wnioskodawca może uzyskać finansowanie na wszystkie lub wybrane elementy procesu badawczego – od badań przemysłowych, przez prace rozwojowe, w tym tworzenie demonstratora/prototypu, testowanie go (również z zaangażowaniem odbiorców ostatecznych). Efektem modułu B+R powinno być opracowanie innowacyjnego rozwiązania możliwego do wdrożenia w działalności gospodarczej.
Co to oznacza w praktyce?
Można zaryzykować stwierdzenie, że tylko przedsiębiorstwa, które zrealizowały bądź planują realizację projektu badawczo-rozwojowego mają szansę na otrzymanie dotacji.
Przedsiębiorstwa, które w swojej strategii, takich działań nie uwzględniają w większości same wykluczają się z możliwości pozyskania finansowania. W większości – gdyż istnieje jeszcze jedna istotna możliwość – daje ją zakup wyników prac B+R, które mogą zostać wdrożone w firmie.
Koniecznie należy wspomnieć o możliwości aplikowania nie tylko przez samodzielne przedsiębiorstwa ale również w konsorcjum przemysłowo-naukowym (można do projektu zaangażować konsorcjanta – instytucję naukową/ instytucję badawczą, która posiada zarówno kompetencje osobowe (naukowców) jak i zaplecze techniczne (sprzęt i urządzenia laboratoryjne). Udział w projekcie jednostki naukowej (bez względu w jakiej roli: wykonawcy czy konsorcjanta) może dostarczyć przedsiębiorcy wielu obiektywnych korzyści. Pomijając kwestie stricte merytoryczne dotyczące realizacji konkretnego zlecenia / wykonania określonej usługi badawczej, w procesie aplikowania o dotację, niejako „zabezpiecza” firmie obszar związany z koniecznością wykazania we wniosku kompetencji do realizacji projektu badawczo-rozwojowego. Jednostka naukowa/partner B+R może we współpracy z firmą, opracować plan prac/agendę B+R, doprecyzować cel i zakres merytoryczny zadań w projekcie, oszacować jego budżet czy w końcu określić tzw. „kamienie milowe” oraz zdefiniować i oszacować ryzyka projektu badawczego.
Udział jednostki naukowej sam w sobie nie gwarantuje sukcesu/pozyskania dofinansowania. Dla firm, które posiadają stosowne doświadczenie i kompetencje (zazwyczaj średnie firmy, posiadające własny dział badawczo-rozwojowy) współpraca z ośrodkiem badawczym w bardzo precyzyjnie określonym zakresie nie jest też niczym nowym. Z doświadczenia wiemy, że sytuacja zmienia się diametralnie wraz z wielkością firmy (im mniejsza firma tym mniejsze zainteresowanie technologiami powstającymi w jednostkach naukowych, projektami prowadzonymi przez zespoły naukowców).
FENG oferuje kompleksowe wsparcie dla firm, dla których prowadzenie prac badawczo – rozwojowych, współpraca z ośrodkami naukowymi jest obecnie niejako oczywistą koniecznością i wpisuje się w długookresową strategią działania. Wynika to, nie tylko z faktu, ze ich skuteczna realizacja pozwala firmie efektywnie konkurować z innymi podmiotami ale i pozwala poszerzać dotychczasowe czy też kreować nowe rynki dla swoich produktów i usług.
