European Innovation Scoreboard 2025 (EIS) to coroczny raport Komisji Europejskiej oceniający poziom innowacyjności krajów UE. Tegoroczna edycja przynosi największą od lat zmianę metodologii, dzięki której raport lepiej odzwierciedla kluczowe trendy w gospodarce: cyfryzację, zieloną transformację i realne efekty wdrażania innowacji. Co to oznacza dla Polski?
Nowa metodologia EIS 2025 obejmuje 32 wskaźniki podzielone na cztery filary: warunki ramowe, inwestycje, aktywności innowacyjne przedsiębiorstw oraz ich wpływ na gospodarkę. Zmieniono zarówno strukturę, jak i wagi poszczególnych miar, aby lepiej pokazać, które państwa nie tylko inwestują w badania, ale także potrafią skutecznie je komercjalizować. Wskaźniki mocniej akcentują cyfryzację, wykorzystanie usług chmurowych, AI i big data, a także produktywność zasobów, ekoinnowacje, eksport usług opartych na wiedzy i realne efekty działalności B+R.
Polska w EIS 2025 osiągnęła 65,9% średniej UE, zajmując 23. miejsce wśród państw członkowskich. Wciąż należymy do grupy Emerging Innovators, czyli krajów o innowacyjności poniżej 70% średniej UE, ale raport wyraźnie pokazuje, że rozwijamy się szybko. W latach 2018–2025 odnotowaliśmy wzrost o 18 punktów procentowych – to trzecie najszybsze tempo poprawy w Unii. Wzrost napędzają np. fundusze unijne, programy wsparcia innowacji oraz poprawa infrastruktury cyfrowej.
Raport wskazuje też obszary, w których Polska nadrabia zaległości wyjątkowo dynamicznie. Wyraźnie poprawiliśmy dostęp do internetu szerokopasmowego, wzrost wyniósł aż 68% w ciągu pięciu lat. Polska jest również w czołówce UE pod względem rozwoju usług chmurowych – odnotowaliśmy wzrost o imponujące 389%, co daje nam 9. miejsce w Europie. Rządowe wsparcie dla badań i rozwoju wzrosło o 57%, co plasuje nas w pierwszej dziesiątce UE. Coraz większy jest także udział osób z wyższym wykształceniem, co buduje długoterminowy kapitał ludzki dla gospodarki innowacyjnej.
Jednocześnie raport pokazuje wyraźnie, że Polska nadal boryka się z poważnymi wyzwaniami. Wydatki prywatne na B+R wciąż pozostają na bardzo niskim poziomie – poniżej 1% PKB, co znacząco ogranicza zdolność firm do tworzenia własnych innowacji. Mamy także największy w UE spadek inwestycji w innowacje poza B+R, wynoszący aż -48,5%. Polska pozostaje na niskim poziomie pod względem liczby zgłoszeń patentowych oraz eksportu produktów wysokich technologii. Wykorzystanie zaawansowanych technologii, takich jak AI i big data, jest wciąż ograniczone, zwłaszcza w sektorze MŚP. Współpraca nauki z biznesem jest słaba – mamy relatywnie niewiele wspólnych projektów B+R i publikacji w porównaniu z liderami regionu.
EIS 2025 pokazuje jednak wyraźnie, że Polska stoi przed ogromną szansą. Jeśli zwiększymy prywatne inwestycje w badania i rozwój, przyspieszymy transfer technologii i komercjalizację wyników badań oraz rozwiniemy kompetencje cyfrowe pracowników, Polska ma realny potencjał, by w najbliższych latach awansować do grupy Moderate Innovators. Kluczowe będzie też wsparcie zielonej transformacji, inwestycje w ekoinnowacje oraz internacjonalizacja działalności polskich firm, szczególnie MŚP.
Raport wyraźnie pokazuje, że kluczem do wzrostu innowacyjności Polski będzie przyspieszenie transferu technologii, komercjalizacji wyników badań i budowanie kompetencji cyfrowych. W tym kontekście ośrodki innowacji mają szczególnie ważną rolę do odegrania.
