„Co z tym klimatem, tej?!” Projekt Laboratorium Wyobraźni PPNT!

2022-12-22

Głównym celem projektu „Co z tym klimatem, tej?!” było zaangażowanie społeczności poznańskich szkół w proces zrozumienia i odpowiedzialności w zakresie zmian klimatycznych. Laboratorium Wyobraźni PPNT wyszło naprzeciw procesom zmian klimatycznych i poprzez zaangażowanie młodych ludzi dąży do uświadomienia wpływu lokalnego otoczenia na globalne zmiany klimatyczne. 

Nauka obywatelska

Idea nauki obywatelskiej w ostatnich latach zyskuje na znaczeniu z wielu powodów. Po pierwsze, jest to bardzo „ekonomiczna” metoda badań naukowych. Proces badawczy często opiera się na tysiącach żmudnych obserwacji. Zatrudnienie w tym celu setek bądź tysięcy wykształconych naukowców niekiedy jest niemożliwe. Po pierwsze, może zwyczajnie zabraknąć wystarczającej liczby naukowców, którzy mogliby podjąć się realizacji danego zadania. Po drugie, wiele obserwacji nie wymaga szczególnej wiedzy naukowej, wystarczy że profesjonalni naukowcy skupią się na interpretacji zebranych wyników. Z pomocą przychodzą tu naukowcy-amatorzy lub nawet osoby, które w przeszłości w ogóle nie zajmowały się nauką, lecz mają ochotę zaangażować się w dane działanie. Często projekty z zakresu nauki obywatelskiej dotyczą problemów bliskich społeczności danego obszaru, na przykład zanieczyszczenia lokalnego środowiska, lub zanikania gatunków. Niezwykle ciekawym przedsięwzięciem wykorzystującym koncepcję nauki obywatelskiej, jest projekt polegający na zbadaniu odpowiedzi układu odpornościowego na zakażenie wirusem COVID-19. W tym celu wykorzystano możliwości gry komputerowej o nazwie EVE Online, w której gracze analizują dane pochodzące z cytometru przepływowego – urządzenia służącego w różnego rodzaju badaniach medycznych. W ciągu trwającego kilkanaście miesięcy projektu tysiące graczy przeanalizowało miliony danych! W ten sposób wykonano pracę, która w normalnych warunkach zajęłaby co najmniej kilkadziesiąt lat, co znacząco przyczyniło się do stworzenia szczepionki!

Poza walorami poznawczymi, projekty wykorzysujące koncepcję nauki obywatelskiej pomagają zaangażowanej społeczności zrozumieć, w jaki sposób prowadzi się badania naukowe oraz, że każdy z nas może przyczynić się do rozwoju nauki. Stanowi to niewątpliwie istotny  krok ku wzajemnemu zrozumieniu społeczeństwa i środowiska naukowego!

Co z tym klimatem tej?!

Jedną z inicjatyw o charakterze nauki obywatelskiej jest projekt o nazwie „Co z tym klimatem, tej?!”, który został sfinansowany ze środków budżetowych Miasta Poznania. Projekt ten realizowany był przez  Laboratorium Wyobraźni działające w ramach Poznańskiego Parku Naukowo-Technologicznego.

Głównym celem projektu było aktywne zaangażowanie społeczności wybranych szkół z Poznania w proces badawczy i popularyzację wiedzy w zakresie zmian klimatycznych oraz ich wpływu na środowisko przyrodnicze miasta Poznania.

Projekt był realizowany z udziałem dzieci i młodzieży oraz nauczycieli z czterech szkół zlokalizowanych w Poznaniu. Wybrane do udziału w projekcie szkoły miały za zadanie obserwację skupieńca lipowego – owada, który na skutek zachodzących zmian klimatycznych zwiększa zasięg występowania. Pierwotnie spotkać go można było jedynie w rejonie Morza Śródziemnego, jednak, najprawdopodobniej na skutek ocieplenia się klimatu,  w ostatnich latach pojawił się on  na obszarze Polski. Badania występowania skupieńca lipowego prowadzone były w okresie jesienno-zimowym 2022 roku. Mogłoby się wydawać, że o  tej porze roku niewiele dzieje się w świecie przyrody, jednakże akurat skupieniec lipowy w tym czasie jest bardzo łatwy w obserwacji. Wynika to z faktu, że w zimie gatunek ten tworzy skupienia na pniach lip, które niekiedy mogą składać się z dziesiątków tysięcy osobników. Jest to niezwykle spektakularne zjawisko, które w łatwy sposób możemy obserwować!

Rezultaty projektu są w tej chwili poddawana analizie, a następnie zostaną udostępnione na zasadzie otwartego dostępu przez Laboratorium Wyobraźni Poznańskiego Parku Naukowo-Technologicznego na stronie www (wyobraznia.ppnt.poznan.pl), w mediach społecznościowe, artykułach popularnych i naukowych.