Innowacyjna Wielkopolska (?)
2019-10-07 dr hab. Jacek Guliński
Od czasu do czasu pojawiają się rankingi i opracowania dotyczące innowacyjności. Otrzymaliśmy właśnie kolejny Indeks Millennium 2019 dot. potencjału innowacyjności regionów. Na bazie danych dostępnych w Głównym Urzędzie Statystycznym wybrano 5 czynników/kategorii. Przeliczonych na konkretne wartości; wydajność pracy (wartość dodana brutto, wygenerowana przez jednego zatrudnionego), poziom wydatków na badania i rozwój (relacja wydatków B+R do PKB), liczba pracujących w obszarze badań i rozwoju (obliczona dla sektora przedsiębiorstw na 1000 osób aktywnych zawodowo), edukacja policealna (liczba studentów na 10.000 mieszkańców) oraz liczba przyznanych patentów (średnia arytmetyczna z 3 ostatnich lat na 1 mln mieszkańców).
Wszystkim kategoriom przyporządkowano tę samą wagę (co może być metodologicznie dyskusyjne) a wyniki poszczególnych województw zostały ocenione w skali od 1 do 100. Wartość 100 mogło otrzymać województwo najlepsze we wszystkich kategoriach. Okazuje się, że od kilku lat badań cztery najbardziej innowacyjne regiony to mazowieckie, małopolskie, dolnośląskie i pomorskie. Od początku powstania projektu województwa mazowieckie i małopolskie okupują dwa pierwsze miejsca w rankingu. Podobnie jak w poprzednich latach, na ostatnich miejscach zostawienia znalazły się województwa warmińsko-mazurskie, lubuskie i świętokrzyskie.
Gdzie nasza Wielkopolska?
Wielkopolska uplasowała się na 8 miejscu w kraju. W ubiegłym roku byliśmy na 7. W 2016 i 2017 zajmowaliśmy 5 miejsce w kraju. Co powoduje, że spadamy w rankingu? Wydajność pracy i edukacja policealna są u nas na dobrym poziomie, ale wydatki na B+R oraz liczba pracujących w tym sektorze pociągnęła Wielkopolskę w dół, w połowę stawki! Wartość wskaźnika uzyskana w kolejnych latach pozostaje niezmienna. Inne regiony po prostu nas prześcigają. Do minusów przypisanych naszemu regionowi należą:
- niższa niż średnia krajowa liczba absolwentów kierunków technicznych i przyrodniczych
- niska aktywność innowacyjna firm w regionie (nakłady na B+R w przedsiębiorstwach poniżej średniej w kraju)
- niski odsetek firm współpracujących na rzecz innowacyjności (szczególni e w sektorze usług)
Jak to można skomentować?
Niestety relatywnie wysoka wydajność pracy w województwie wielkopolskim nie przekłada się na aktywność innowacyjną. Przedsiębiorcy w zbyt małym stopniu inwestują w badania i rozwój. Niestety w niewielkim stopniu decyduje o tym dostępność środków finansowych (własnych czy zewnętrznych). Niski kapitał społeczny jest zauważalny w Polsce od lat i nie udaje się nam, poprzez politykę edukacyjną czy politykę społeczną, skutecznie go podnieść. Zaufanie i współpraca to słowa klucze dla rozwoju innowacyjnych przedsięwzięć. Ludzie biznesu (szczególnie w sektorze MŚP ) nie mają zaufania do przedstawicieli sektora nauki, a bardzo często nie potrafią samodzielnie rozwiązać swoich problemów technologicznych. Brakuje też zaufania pomiędzy nimi a organami władz samorządowych, dysponującymi funduszami strukturalnymi. Budują one często bariery biurokratyczne, które skutecznie zmniejszają popyt na całkiem sensownie wypracowane instrumenty wsparcia innowacyjności. Przełamujemy te bariery braku zaufania i współpracy. Mamy w Wielkopolsce wiele dobrych przykładów, ale to nie wystarczy.
fot. Freepik
