DYREKTYWA CSRD – CO OZNACZA DLA MŚP?
2023-02-09 Katarzyna Prętnicka
Unijna dyrektywa CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive), opublikowana w grudniu 2022 r. nie tylko znacząco poszerzyła katalog firm objętych obowiązkowym raportowaniem niefinansowym, ale też mocno podniosła poprzeczkę co do zakresu wymaganych ujawnień i jakości danych, które dotychczas musieli publikować giełdowi giganci,
a od 1 stycznia 2025 roku będą raportowały wszystkie duże spółki[i] (publikując raport w 2026 r.), następnie od 1 stycznia 2026 także małe i średnie spółki giełdowe (raport w 2027 r.).
Gdy przedsiębiorcy słyszą, że wymagane już niebawem raporty ESG będą stanowiły obowiązkowy i audytowany element sprawozdań z działalności, że będą sporządzane zgodnie z unijnymi standardami (ESRS), w perspektywie retro- i prospektywnej, po rzetelnej analizie wpływu spółki na kwestie zrównoważonego rozwoju oraz nie mniej rzetelnym zbadaniu ryzyk i szans aspektów ESG dla kondycji finansowej spółki, w pierwszej kolejności pytają: Czy mnie to dotyczy? Małe i średnie spółki, nie będące tzw. jednostkami interesu publicznego, z ulgą reagują na informację, że nie zostały przewidziane w nowych przepisach i na tym często uznają temat ESG za zamknięty. Czy słusznie? Zdecydowanie nie!
Aby dobrze zrozumieć mechanizm raportowania niefinansowego, warto pamiętać, że jednym z celów dyrektywy CSRD (głównie z myślą o inwestorach) było zwiększenie wiarygodności i porównywalności prezentowanych w raportach danych. Aby ukrócić wszechobecny greenwashing, a także wyegzekwować ujawnianie przez spółki tych mniej „wygodnych” dla nich danych, EFRAG opracował tzw. Europejskie Jednolite Standardy Raportowania, (ostateczną treść poznamy w połowie roku), wg których wszystkie zobowiązane przez CSRD spółki będą musiały przygotowywać swoje raporty. ESRS adresują 3 obszary tematyczne: środowisko naturalne (E), ludzie i społeczeństwo (S) oraz zarządzanie organizacją (G). W ramach każdego z obszarów tematycznych opracowano standardy określające wymogi ujawnieniowe w odniesieniu do szczegółowych zagadnień. Przykładowo, w obszarze środowiskowym znajdziemy odrębne standardy dla takich zagadnień jak: Zmiany klimatu (ESRS E1), Zanieczyszczenia (ESRS E2), Woda i zasoby i morskie (ESRS E3), Bioróżnorodność i ekosystemy (ESRS E4), Wykorzystanie zasobów i GOZ (ESRS E5). To standardy uniwersalne dla wszystkich branż. Ponadto w opracowaniu jest 40 standardów sektorowych, a zasady dot. korzystania z całego systemu określają 2 standardy ogólne. Łącznie to kilkaset stron wymogów, które mogą przyprawić o ból głowy nawet firmy doświadczone w raportowaniu ESG.
Jak nowe przepisy wpłyną na mniejsze firmy? Spółki objęte obowiązkiem sprawozdawczym będą musiały ujawnić dane na każdy istotny z punktu widzenia ich działalności temat ujęty w ESRS (a nawet nie ujęty, o ile istotny dla danej spółki), w odniesieniu do całego łańcucha wartości. Prędzej czy później, zwrócą się o te dane do swoich dostawców i kontrahentów, narzucając zakres i format danych koniecznych do przekazania lub obligując do poddania się ratingowi w zakresie zrównoważonego rozwoju przeprowadzanego przez niezależny podmiot. Co oczywiste preferowani będą dostawcy, którzy nie tylko dostarczą dużym partnerom danych, ale także wykażą jak największą świadomość ESG i konkretne działania np. postępy w zakresie redukcji śladu węglowego, czy wdrażanie rozwiązań cyrkularnych, stosowanie uczciwych praktyk biznesowych, równe traktowanie pracowników.
Firmom, które tym oczekiwaniom nie sprostają, będzie coraz trudniej o utrzymanie klientów, pozyskiwanie nowych zleceń, wygrywanie przetargów, a nawet o kredyt w banku. Dlatego warto już dziś dowiedzieć się więcej o wymogach regulacyjnych dot. zrównoważonego rozwoju i raportowania ESG, poznać zakres danych, które biznes będzie musiał ujawniać i w tym kontekście przyjrzeć się działalności swojej firmy. Transformacja ESG, na mniejszą lub większą skalę, czeka każdą organizację.
[i]Duża spółka tj. zatrudniająca powyżej 250 pracowników i spełniająca jedno z dwóch kryteriów finansowych: obroty 40 mln euro lub suma bilansowa 20 mln euro.
