Opinia o innowacyjności
2018-07-18 Grzegorz Cieśla
Termin „opinia o innowacyjności” robi coraz większą „karierę” wśród przedsiębiorców. To często niezbędny element wniosków o dofinansowania europejskie, lub przynajmniej – ważny składnik takiego wniosku. Czym jest, a czym nie jest ta tajemnicza opinia?
Opinia o innowacyjności – a po co mi to?
Przedsiębiorcy ubiegający się o dofinansowane swoich projektów ze środków unijnych, zwłaszcza dotyczących zakupu środków trwałych, często muszą udowadniać, że ich projekt posiada aspekty innowacyjne. Wynika to z faktu iż instytucje wdrażające poszczególne instrumenty i Unia Europejska chcą wspierać projekty, które przyczynią się do wzrostu innowacyjności i nie będą po prostu źródłem finansowania podstawowych potrzeb przedsiębiorcy. Uzasadnienie innowacyjności swoich pomysłów, które mają być zrealizowane w projekcie należy najczęściej zamieścić w formularzu wniosku projektowego. Jednakże w wybranych konkursach wymagane jest dołączenie do dokumentacji opinii o innowacyjności – osobnego dokumentu, będącego niezależną opinią zewnętrznego podmiotu, w którym zamieszczane jest uzasadnienie innowacyjności projektu ściśle odnoszące się do kryteriów oceny w danym konkursie. Bardzo często formularz opinii ma ściśle narzuconą strukturę i ma zawierać określonego rodzaju dowody na innowacyjność, które nie mogą być jedynie opiniami ekspertów i muszą zawierać obiektywne dane będące podstawą do określenia typu innowacji.
Innowacyjność wg OECD
W wielu przypadkach instytucje wdrażające ogłaszające dany konkurs, powołują się na definicję innowacyjności zawartą w tzw. Podręczniku Oslo[1], wydanym przez OECD. Problem w tym, że ostatnia, trzecia edycja tego podręcznika została wydana w 2005 roku (najnowsze wydanie podręcznika jest zapowiadane na koniec 2018 roku), gdy pierwsze smartfony z ekranami dotykowymi dopiero raczkowały. Przez ostatnich 13 lat z pewnością wielu przedsiębiorców odczuło ogrom zmian dotyczących każdego aspektu działalności gospodarczej i definicje innowacyjności opisane w tym podręczniku mogą wydawać się już nieaktualne. Dynamiczny rozwój technologii i modeli funkcjonowania przedsiębiorstw nie spowodował jednak pojawienia się innych niż wymienianych w podręczniku rodzajów innowacyjności – produktowa, procesowa i pozostałe (najczęściej organizacyjne i marketingowe).
Podręcznik Oslo za innowacyjność przyjmuje „nowość” (nowy, opatentowany produkt lub technologię) lub „znaczące ulepszenie” już wcześniej istniejących produktów czy technologii. O ile udowodnienie innowacyjności produktu/technologii zupełnie nowych może być ułatwione np. poprzez odniesienie się do konkretnego zgłoszenia patentowego czy publikacji o nowej wersji technologii, z pewnością wyzwaniem jest udowadnianie, że nowa cecha produktu lub technologii stanowi o ich „znaczącym ulepszeniu” w stosunku do stanu poprzedniego.
Co zawiera opinia o innowacyjności?
Pomimo różnic w wymaganiach stawianych projektom w różnych konkursach w każdej opinii o innowacyjności można zidentyfikować ich najważniejsze części. Pierwsza z nich to opis technologii, produktu lub wyników projektu, których innowacyjność ma być oceniana. Następnie przedstawiany jest rodzaj innowacji, który przedmiot projektu reprezentuje. W zależności od konkursu w opinii udowadnia się innowację ze względu na obszar (innowacja na poziomie regionu, kraju lub światowy), rodzaj (produktowa, procesowa, organizacyjna lub marketingowa) i czas obowiązywania. Często w konkursach dopuszcza się realizację projektów opartych o innowacje już istniejące (np. do 5 lub do trzech lat obowiązywania). W kolejnej części przedstawiane są dowody na określony poziom i rodzaj innowacji w odniesieniu do przyjętych kryteriów oceny projektów i definicji innowacyjności. Obiektywne dane, które mogą być szczególnie pomocne w określeniu np. czasu obowiązywania danej innowacji to przykładowo: publikacje naukowe, zgłoszenia patentowe i patenty, komunikaty firm wypuszczające na rynek koleją wersję produktu lub technologii, informacje o prezentacjach produktów na targach i wystawach. W przypadku „znaczących ulepszeń” warto przedstawić porównanie czy to z poprzednimi wersjami technologii, produktu lub procesu czy też porównanie z rozwiązaniami konkurencyjnymi obecnymi na rynku.
Pozytywna opinia o innowacyjności nie przesądza o otrzymaniu dofinansowania projektu w danym konkursie, ponieważ stanowi jedynie element całości dokumentacji, która będzie oceniania przez komisję konkursową lub ekspertów zewnętrznych. Rzetelna opinia może z pewnością przyczynić się do sukcesu wniosku projektowego. Należy pamiętać, że podobnie jak z resztą dokumentacji nie można czekać z opinią o innowacyjności do ostatniej chwili i warto zwrócić się odpowiednio wcześniej do jednostek naukowych czy tez centrów badawczo-rozwojowych uprawnionych do wystawiania opinii.
[1] Oslo Manual: Guidelines for Collecting and Interpreting Innovation Data
