Blog

Oxycarenus lavaterae i zmiany klimatyczne cz. 2

2020-04-29

Z przedstawionych w poprzedniej części artykułu faktów można wnioskować, że obserwowana w ostatnim czasie inwazja pluskwiaka śródziemnomorskiego na północ będzie trwała tak długo, jak długo temperatury w okresie zimowym nie będą spadały poniżej  -15oC.

Można więc przypuszczać, że jest to sytuacja przejściowa i nie ma powodów do zmartwień, szczególnie że gatunek ten nie jest uważany za szczególnie uciążliwy dla rodzimej flory i fauny. Z drugiej strony warto poddać refleksji, czy tak długi okres występowania sprzyjających warunków klimatycznych (bo przecież przemieszczenie się populacji z basenu Morza Śródziemnego na teren Polski trwało dziesiątki lat) ekspansji pluskwiaka warunków klimatycznych to jedynie anomalia czy może długotrwały trend wskazujący na kierunek zmian klimatycznych zachodzących w ostatnich latach na Ziemi?

Klimatyczna układanka

Klimat naszej planety podlega nieustannym fluktuacjom. Poniższy diagram przedstawia zmiany temperatury w ciągu ostatnich 450 tys. Lat  (EPICA Community Members 2004, Petit et al., 1999). Jak widać, znajdujemy się obecnie w fazie ciepłej, nie jest to jednak (póki co) okres najwyższych temperatur obserwowanych w przedstawionym okresie czasu.  Można by więc wnioskować, że nie dzieje się nic niezwykłego. Bywało już cieplej i, obserwując dotychczasowe trendy w przedstawionej skali czasowej, ostatnio obserwowany wzrost temperatur wpisuje się w długotrwałe, naturalne fluktuacje warunków klimatycznych.

Fig. 3: Zmiany temperatury na Ziemi w okresie ostatnich 450 tysięcy lat (źródło: Wikimedia Commons).

Niepokój powinny jednak wzbudzić dane przedstawione na kolejnym diagramie, przedstawiającym stężenie CO2 w podobnym okresie czasu. Gaz ten, obok takich substancji jak metan czy para wodna, jest uważany za jeden z głównych czynników warunkujących efekt cieplarniany. Zjawisko to samo w sobie jest oczywiście czynnikiem niezbędnym dla rozwoju życia w obecnej formie na naszej planecie. Obserwacja diagramu wskazuje jednak na bardzo niepokojące zjawisko: dramatyczny skok stężenia dwutlenku węgla od początku rewolucji przemysłowej (Fisher et al., 1999). Z poziomu około 280 ppm ilość CO2 wzrosła do 412 ppm w lutym 2020 roku. Czegoś takiego nie obserwuje się we wcześniejszych okresach przedstawionego zakresu czasowego.

Ponadto, jeśli porównamy obydwa wykresy, zauważymy, że wzrosty i spadki temperatury są znacząco skorelowane ze zmianami CO2 w atmosferze. Biorąc powyższe pod uwagę, możemy się spodziewać dalszego wzrostu temperatur na naszej planecie.

 

Fig. 3: Zmiany stężenia CO2 na Ziemi w okresie ostatnich 400 tysięcy lat (źródło: Wikimedia Commons).

 

dr inż. Tomasz Zgoła

Opiekun wystaw Laboratorium Wyobraźni PPNT, Edukator

Pracę naukową i popularyzatorską realizuje w zakresie ekologii i ochrony środowiska. Współtwórca bioindykacyjnych i hydromorfologicznych metod oceny stanu ekologicznego wód płynących. Uczestniczył w pracach nad opracowaniem i wdrożeniem Makrofitowej Metody Oceny Rzek (MMOR) stosowanej w standardowym monitoringu rzek w Polsce.

Posiada wieloletnie doświadczenie w zakresie edukacji i popularyzacji wiedzy. Od 2016 roku związany z Laboratorium Wyobraźni, gdzie realizuje liczne tematy edukacyjne, między innymi na temat, globalnych zmian klimatycznych zanieczyszczenia środowiska smogiem oraz odpadami plastikowymi.